Verslaving komt vaak niet alleen

Redactionaal

Samenvatting

Doen we mensen met verslavingsproblemen onrecht aan door te spreken van dubbele diagnose? Dat is wat Arjen Neven zich afvraagt. Onderzoek toont aan wat iedereen die in de verslavingszorg werkt dagelijks vaststelt: verslaving gaat meestal samen met andere
psychiatrische problemen. Naast de genetische, vaak gemeenschappelijke, aanleg maakt een psychische kwetsbaarheid de kans groter dat er een verslaving ontstaat. Het kan een uiting zijn van impulsiviteit, nieuwsgierigheid en overmoed. Maar het kan ook een compensatiemechanisme zijn om de pijn van vroegere en actuele trauma’s te verzachten.

Middelenmisbruik brengt ook zelf vaak trauma’s voort, zowel voor de gebruiker als voor de omgeving. Daarom is het belangrijk dat alle zorgverleners kennis hebben van de signalen die wijzen op trauma én deskundigheid verwerven om hier empathisch, respectvol en adequaat mee om te gaan. Alona Wouters et al. gingen na hoe hulpverleners in de laagdrempelige zorg hiernaar kijken.
Trauma zien we ook vaak in de omgeving van de verslaafde, want roesmiddelen verminderen gedragscontrole en leiden dikwijls tot geweld, waarbij de verslaafde zowel dader als slachtoffer kan zijn. Dit aspect, dat door families niet gemakkelijk naar buiten wordt gebracht, werd onderzocht door Mineke Viaene et al.

Paul Van Deun beschrijft de verschillende fasen van de behandeling van een van zijn cliënten, vanuit zijn ervaring en deskundigheid. Een geschiedenis van vallen en weer opstaan, van onmacht, afgewisseld met trots. Hoe moeizaam de weg naar herstel kan verlopen, beschrijft Liesbeth Vermeeren. We lezen haar eigen confronterend maar ook hoopvol verhaal.
Tot slot buigen Lemmers en Tops zich over de vraag of het een opdracht is voor de overheid om het gebruik van drugs zoveel mogelijk te ontmoedigen en hoe dat dan het best gebeurt. Een heikel thema omdat de communicatie niet altijd tot het beoogde effect leidt, ja zelfs het tegenovergestelde effect kan hebben. 

Als u geïnteresseerd bent in recent onderzoek, kan ik onze ‘Abstract verpakt’ aanbevelen. Nieuwe bevindingen bieden een blik op hoe verslaving en het herstel ervan beter begrepen en aangepakt kunnen worden.

Starten doen we met een column. Arnt Schellekes heeft het over het verschil tussen somatische en verslavingsproblematiek als er een recidief optreedt. En nu het stof van de Olympische Spelen is gaan liggen, wil ik nog even stilstaan bij het verband tussen sport en verslaving.

Veel leesplezier.

Frieda Matthys, hoofdredacteur