Toepassing van transcraniële gelijkstroomstimulatie bij patiënten met een problematische alcoholgebruik-een breed literatuuroverzicht
Samenvatting
Introductie: Problematisch alcoholgebruik (PAG) komt vaak voor en wordt niet enkel geassocieerd met gezondheidsproblemen, maar ook met maatschappelijke en sociale problemen. Transcraniële gelijkstroomstimulatie (tDCS) is een niet-invasieve hersenstimulatietechniek met potentieel therapeutische effecten voor het reduceren van alcoholgebruik bij zorgzoekende alcoholgebruikers.
Materialen en methoden: Literatuur rond tDCS en PAG werd gezocht via de databases Pubmed en Web of Science. Om een breed overzicht te kunnen brengen van de potentiële effecten van tDCS werd in deze review het effect van tDCS op PAG geschetst en werden naast direct alcoholgerelateerde uitkomstmaten (zoals alcoholgebruik en abstinentie) en craving, ook objectieve neurocognitieve uitkomstmaten en neurofysiologische variabelen meegenomen. In totaal werden 24 artikels geïncludeerd en werden de geïncludeerde studies ook kwalitatief methodologisch geëvalueerd.
Resultaten: In de geïncludeerde studies was het effect van tDCS op PAG wisselend en was er een grote diversiteit in gebruikte protocollen en uitkomstmaten. Bilaterale, rechts-anodale stimulatie van de dorsolaterale prefrontale cortex (DLFPC) bleek vaker tot positieve resultaten te leiden inzake alcoholconsumptie en abstinentie. Wat betreft neurofysiologische variabelen bleek bilaterale stimulatie van de DLPFC vaker tot positieve effecten te leiden en waren de resultaten verdeelder bij unilaterale, links-anodale stimulatie van de DLPFC. Betreffende craving en neurocognitieve uitkomstmaten waren de resultaten van zowel unilaterale als bilaterale stimulatie van de DLPFC verdeelder. Unilaterale, rechts-anodale stimulatie van de inferieure frontale gyrus (IFG) bleek geen significant effect op de uitkomstmaten teweeg te brengen in vergelijking met sham.
Discussie: TDCS behoeft verder onderzoek maar toont op heden voorzichtig positieve resultaten bij patiënten met PAG. Om de behandeling maximaal effectief en afgestemd te maken voor de patiënt, dient verder te worden ingezet op het bepalen van optimale stimulatieparameters.
